Niềng răng bị bật chân răng khỏi xương hàm Dấu Hiệu & Xử Trí

Bạn đang lo lắng niềng răng bị bật chân răng ra khỏi xương hàm và không biết xử trí như thế nào. Trên thực tế, bật chân răng khi niềng rất hiếm khi xảy ra nếu kiểm soát được lực kéo răng, bạn đừng quá lo lắng.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn tất cả các thông tin về chân răng bật khỏi xương hàm, liệu đây có phải là niềng răng hỏng hay không, dấu hiệu nhận biết là gì, nguyên nhân và cách xử trí vấn đề này. Nếu có bất kỳ thắc mắc cần trao đổi hãy để lại bình luận phía dưới hoặc liên hệ Bác sĩ Cường để được tư vấn thêm.

Dấu hiệu bật chân răng khỏi xương hàm

Bật chân răng khi niềng răng thông thường có biểu hiện là răng cụp vào trong chân răng lệch ra ngoài đối với hàm dưới. Hoặc cũng có thể là toàn bộ răng răng chìa ra ngoài quá mức, cả chóp chân răng và thân răng đều lộ ra ngoài.

Việc tự nhận thấy và phát hiện sớm thông qua các dấu hiệu báo trước nguy cơ chân răng bật khỏi xương hàm để kịp thời thông báo cho bác sĩ điều trị là điều hết sức cần thiết. Dưới đây là một số dấu hiệu quan trọng mà bạn có thể gặp phải:

Lồi xương chân răng

Xương vùng chân răng lồi lên nhìn thấy rõ các gờ uốn lượn ở mặt ngoài vùng răng cửa hàm dưới là dấu hiệu thường thấy ở đa số bệnh nhân niềng răng.

Để nhận biết chân răng có bật ra ngoài hay không thì cần chuẩn đoán trên phim CT Scan 3D, tuy nhiên bạn có thể tự kiểm tra tương đối bằng cách vén môi ra nhìn xương vùng chân răng, hoặc dùng ngón tay sờ lên vùng chân răng để cảm nhận độ lộ, gồ lên của các chân răng bên dưới.

Tuy nhiên một số người có xương ổ răng mỏng thì vẫn có thể sờ thấy những vùng lồi lõm nhưng chân răng vẫn chưa bật ra khỏi xương.

Lồi xương gồ gề ở mặt ngoài các răng cửa hàm dưới và các răng nanh khá phổ biến ở rất nhiều người, có thể có trước khi niềng răng hoặc sau khi niềng răng một thời gian.

Cộm ở môi

Một số chân răng bật ra khỏi xương có thể làm bệnh nhân cảm thấy cộm, vướng ở môi. Nhưng đây là giai đoạn khá muộn, cũng nhiều người không hề cảm thấy bất kỳ dấu hiệu nào, cho đến khi bác sĩ tái khám thì tình trạng đã tiến triển rất tiêu cực.

Răng lung lay nhiều

Răng khi bất ra khỏi xương ổ thường bị lung lay nhiều. Lưu ý phân biệt với tình trạng răng bị lung lay nhẹ do quá trình niềng răng, răng cần có độ lung lay nhẹ để di chuyển đến vị trí mong muốn.

Tuy nhiên, khi phát hiện răng bị lung lay mức độ nhiều hãy thông báo ngay cho bác sĩ để kiểm tra tránh chân răng ngày càng ra ngoài xương nhiều hơn.

Tụt nướu

Nướu răng bị tụt xuống là biểu hiện của xương ổ răng che phủ mặt ngoài răng bị tiêu mất, đây là dấu hiệu khá thường gặp. Tụt nướu chân răng có thể đơn lẻ một răng hay nhiều răng thậm chí hàng loạt răng.

Tụt nướu thường kèm theo ê buốt răng khi ăn uống đồ lạnh, nướu có thể dễ bị viêm, chảy máu. Tuy nhiên, một số bệnh nhân chỉ tụt nướu mà không bị ê buốt hay viêm và chảy máu.

Việc thường xuyên vệ sinh răng miệng và tự kiểm tra răng di chuyển trong quá trình niềng là việc rất nên làm. Điều này giúp bạn phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để tránh nguy cơ biến chứng niềng răng hỏng về sau.

Chuẩn đoán xác định bật chân răng ra ngoài

Để chuẩn đoán xác định chân răng có bật ra ngoài xương hay không, mức độ nhiều hay ít. Các bác sĩ thường dựa trên phim CT Scan 3D (Conebeam CT) xương hàm để đánh giá.

Vì thực tế chỉ nhìn bằng mắt thường hoặc kiểm tra thông qua sờ vào vùng chân răng thì cũng không thể kết luận chân răng có bật ra hay chưa, bởi một số trường hợp vẫn tồn tại một lớp xương mỏng che phủ chân răng bên dưới nướu.

Khi chân răng bật ra khỏi xương hàm, nếu không được phát hiện sớm và xử trí thích hợp, thì sẽ gây ra biến chứng rất nguy hiểm, có thể dẫn đến mất răng vĩnh viễn, tiêu xương hàm…

Một số sai lầm khi nhận biết niềng răng bị bật chân răng

• Sờ hay nhìn thấy chân răng lồi ra thì kết luận là chân răng bật khỏi xương hàm. Đây là một kết luận chưa chính xác, vì đôi khi vẫn còn tồn tại một lớp xương mỏng bên ngoài chân răng.
• Răng lung lay khi niềng là dấu hiệu niềng răng hỏng. Thực tế trong quá trình niềng răng, răng di chuyển nên luôn có một mức độ lung lay nhất định, tùy vào tình trạng xương và lực tác dụng nên không phải cứ răng bị lung lay là biến chứng của niềng răng sai.
• Bật chân răng là do niềng răng sai cách. Quan niệm này chỉ đúng một phần, rất nhiều bệnh nhân chưa niềng răng đã có tình trạng lồi xương chân răng sẵn có, xương che phủ chân răng mỏng hoặc thậm chí đã bị tiêu một phần, việc niềng răng làm bệnh nhân chú ý hơn và vô tình phát hiện.
• Răng bị bật ra ngoài là phải nhổ bỏ. Đây cũng là một suy nghĩ của nhiều người, trên thực tế các bác sĩ có thể có nhiều phương pháp giúp răng di chuyển lại vào bên trong xương, hoặc vẫn bảo tồn lại răng bằng cách ghép thêm xương ở vùng chân răng bị lộ.

Việc chuẩn đoán chân răng bật khỏi xương hàm cần nhiều yếu tố, chứ không phải dựa trên nhìn và sờ mà cảm nhận được. Bên dưới là hình ảnh của một hình ảnh của một bệnh nhân có trục răng cửa dưới hơi cụp và xương nhìn bên ngoài có thể cảm nhận được rất mỏng thông qua những chỗ lồi lõm ở mặt ngoài.

Nguyên nhân khiến chân răng bị bật ra ngoài

Niềng răng là quá trình di chuyển răng đến vị trí phù hợp, thẩm mỹ và đáp ứng chức năng ăn nhai tốt. Khắc phục được các trường hợp hô, móm, răng mọc chen chúc, xoay, lệch thưa hay sai khớp cắn. Trong niềng răng có thể dẫn đến bật chân răng ra ngoài. Dưới đây là các nguyên nhân gây ra vấn đề này:

Sai chỉ định niềng răng

Niềng răng ngày càng trở nên phổ biến, do vậy các vấn đề phát sinh tai biến trong niềng răng hiện nay cũng khá nhiều. Một trong những biến chứng của niềng răng sai chỉ định là làm bật chân răng ra ngoài xương ở.

Cân nhắc chỉ định niềng răng trên bệnh nhân có nguy cơ tiêu xương trầm trọng không kiểm soát, bệnh lý nha chu chưa được điều trị tốt.

Nhiều trường hợp hàm quá hô hay quá móm phải điều trị phẫu thuật mới có thể khắc phục được, nếu chỉ niềng răng không thì không thể, nếu cứ chỉ định kéo lùi giảm hô hoặc giảm món rất có thể làm chân răng bật ra ngoài.

Di chuyển răng trong khi niềng có giới hạn đảm bảo chân răng vẫn nằm trong xương ổ, nếu không chỉ định đúng và di răng vượt quá ngưỡng có thể làm chân răng bật khỏi xương.

Việc chuẩn đoán và ra chỉ định niềng răng đúng giúp giảm thiểu các nguy cơ và rủi ro trong quá trình niềng răng.

Muốn răng đi nhanh

Quá trình niềng răng cần thời gian để hoàn tất, khi răng di chuyển ra một vị trí mới cần có 2 hoạt động tiêu xương và hình thành xương mới.

Cơ thể cần một khoảng thời gian thích nghi, do đó khi kéo di chuyển răng cần có kiểm soát, nếu răng di chuyển nhanh quá mà có thể không kịp hình thành xương xung quanh chân răng ở vị trí mới thì răng sẽ bị lung lay nhiều và khi di chuyển quá ngưỡng cho phép sẽ dẫn đến bật chân răng ra ngoài.

Thời gian trung bình tối ưu khi di chuyển răng theo các nghiên cứu của các chuyên gia nha khoa là khoảng 0.5-1.5 mm mỗi tháng. Các bác sĩ có kinh nghiệm niềng răng lâu năm luôn có một kế hoạch điều trị rõ ràng họ không nôn nóng khi điều trị để phòng ngừa những rủi ro đáng tiếc xảy ra.

Sử dụng lực kéo không kiểm soát

Một nguyên nhân nữa khá phổ biến làm bật chân răng ra khỏi xương là sử dụng lực kéo răng quá mạnh hoặc không kiểm tra bệnh nhân kỹ lưỡng giữa các lần hẹn.

Lực tốt nhất trong niềng răng là sử dụng lực nhẹ, vừa phải và liên tục chứ không nên sử dụng một lực mạnh. Sử dụng lực kéo răng quá nhẹ hay quá mạnh thường gặp ở các bác sĩ mới chưa có nhiều kinh nghiệm hoặc cũng có thể do sự do chủ quan của bác sĩ lâu năm.

Kỹ thuật niềng răng chưa đúng

Về mặt kỹ thuật có nhiều phương pháp để di chuyển răng đúng theo ý muốn giống như kế hoạch. Nhưng do sai sót khi chọn lựa hệ thống mắc cài, dây cung, cơ chế kéo răng bằng lò xo hay thun chuỗi hoặc bằng dây cung không đúng đều dẫn đến những tác dụng phụ.

Cũng có thể do thao tác gắn mắc cài sai, hoặc dây cung không phù hợp đều có thể gây ảnh hưởng đến vị trí của chân răng trong xương.

Việc hiểu các thông số của mắc cài, cũng như thành thạo trong việc lựa chọn các cơ chế di chuyển răng giúp bác sĩ tránh khỏi nhiều biến chứng khi điều trị chỉnh nha.

Bệnh nhân không tuân thủ điều trị, trễ hẹn, bỏ hẹn

Bật chân răng khi niềng răng do bệnh nhân không tuân thủ điều trị, tái khám không đúng hẹn, sẽ làm sai lệch răng di chuyển quá mức theo tính toán của bác sĩ.

Không nên bỏ hẹn hay đi cách ngày hẹn quá nhiều ngày, hãy đi đúng lịch hẹn để bác sĩ kiểm tra và ngưng tác động lực khi răng đã di chuyển đến vị trí mong muốn. Nếu bạn chưa hoặc không thể đi đúng ngày tái khám, bạn hãy liên hệ cho bác sĩ để được tư vấn hỗ trợ.

Lưu ý, không phải bất kỳ trường hợp trễ hẹn nào cũng đều gây ra tình trạng bật chân răng ra ngoài. Nếu sử dụng chun – chain (thun) thì lực sẽ bị giảm dần nên sau khoảng 3-4 tuần hầu như nó không còn tác dụng kéo nếu không thay mới, bạn có thể yên tâm.

Tuy nhiên nếu kéo bằng lo xo và kích hoạt nhiều lực thì có khả năng răng di chuyển quá vị trí nếu như không đi tái khám đúng hẹn.

Việc vệ sinh răng miệng tại nhà rất quan trọng, nếu không đánh răng kỹ lưởng, không chỉ bị sâu răng mà còn bị viêm nướu, nướu viêm lâu ngày dẫn đến tình trạng tụt nướu, tiêu xương chân răng. Do vậy, tự chăm sóc hàm răng khi niềng đúng như hướng dẫn của bác sĩ là điều rất cần thiết.

Do xương ổ răng quá mỏng

Một số người có xương ổ răng mỏng, kết hợp với vị trí răng mọc nghiêng hay lệch về phía ngoài trước khi niềng răng. Thậm chí theo nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy tỉ lệ bệnh nhân có hiện tượng khuyết hổng xương, nẻ xương, cửa sổ xương… là rất phổ biến.

Vị trí có xương ổ răng mỏng nhất thường gặp là vùng răng cửa hàm dưới và mặt ngoài răng nanh.

Xương ổ răng quá mỏng khi niềng răng không được chuẩn đoán và chú ý dễ dẫn đến tình trạng tiêu xương và bật chân răng ra ngoài. Bác sĩ niềng răng nên chú ý và thận trọng với những trường hợp này.

Do bệnh lý tiêu xương hàm

Xương hàm tiêu nhanh có thể dẫn đến bật chân răng không đoán trước được. Vệ sinh răng miệng kém hoặc có vôi răng, bệnh lý nha chu… đều gây tiêu xương hàm trầm trọng. Khi niềng răng nên chú ý và kiểm tra kỹ lưỡng ở mỗi lần tái khám đối với những bệnh nhân này.

Yếu tố toàn thân khác làm chân răng bật khỏi xương hàm

Bệnh lý toàn thân có thể là nguyên nhân gây bật chân răng khi niềng, bệnh lý loãng xương, tiểu đường điều trị chưa ổn định, bệnh lý nhiễm trùng, hóa trị hay xạ trị vùng đầu mặt cổ… đều có nguy cơ gây tiêu xương hàm trầm trọng.

Cách xử trí khi niềng răng bị bật chân răng

Đối với bệnh nhân khi phát hiện hoặc nghi ngờ mình có dấu hiệu bật chân răng ra ngoài hãy thông báo ngay cho bác sĩ để có phương án điều trị thích hợp.

Về phía bác sĩ có thể cân nhắc thực hiện một số kỹ thuật sau để đưa chân răng vào lại vị trí đúng trong xương hàm:

• Chụp phim chuẩn đoán mức độ lồi chân răng ra ngoài ít hay nhiều
• Ngưng lực kéo
• Điều chỉnh lực nghiêng của răng
• Có thể ép chân răng vào lại xương bằng các kỹ thuật như thay mắc cài, bẻ dây cung…
• Cũng có thể ghép xương vào phần chân răng bị lộ
• Theo dõi tủy răng và tái khám định kỳ

Chân răng bật khỏi xương hàm đặc biệt là vùng chóp răng khi đã tách khỏi xương hàm thông thường tủy răng sẽ bị tổn thương, có thể phải lấy tủy sau điều trị ép chân răng vào. Những trường hợp quá nặng răng rơi ra ngoài hoặc xương hàm tiêu trầm trọng thì không thể giữ răng lại được.

Cách phòng tránh biến chứng bật chân răng khi niềng

Tái khám đúng hẹn

Bệnh nhân nên hợp tác tái khám đún hẹn để bác sĩ kiểm tra và điều chỉnh răng di chuyển theo vị trí phù hợp. Thông báo ngay cho bác sĩ biết khi phát hiện mình có các dấu hiệu bật chân răng đã nên ở phần trên.

Chụp x quang định kỳ sau một khoảng thời gian điều trị

Về phía bác sĩ nên chụp x quang thường xuyên sau mỗi 6-8 tháng điều trị nhằm kiểm tra tổng quát các vấn đề về trục răng, vị trí răng, kiểm soát tiêu chân răng, tiêu xương ổ răng… Khi phát hiện sớm thì việc điều chỉnh sẽ nhanh chóng hơn.

Sử dụng lực nhẹ và có kiểm soát

Lực kéo nhẹ và liên tục luôn được các chuyên gia chỉnh nha khuyến khích khi di chuyển răng. Tránh kéo răng mạnh, điều này không giúp răng di chuyển nhanh hơn mà còn gây tác dụng xấu cho xương hàm.

Lựa chọn địa chỉ nha khoa niềng răng uy tín

Khi niềng răng nên tìm hiểu và lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín để niềng răng. Phòng khám nha khoa uy tín có đội ngũ y bác sĩ chuyên sâu niềng răng, nhiều kinh nghiệm điều trị, lên kế hoạch và áp dụng kỹ thuật di chuyển răng chính xác, kỹ lưỡng.

Xem thêm: Phòng khám nha khoa gần đây nhất✅ Khám răng uy tín tốt ở quận TPHCM (bscuong.com)

Hiện nay đa số đều có sẵn máy chụp x quang tại phòng, bệnh nhân có thể được chỉ định chụp ngay tại phòng khám. Trường hợp nghi ngờ hay khó đánh giá thì nên được chụp thêm phim cắt lớp vi tính CT Scan 3D (conebeam CT) để kiểm tra khi cần thiết.

Xem thêm: Nha Khoa Hoàng Yến – Nha Khoa Uy Tín Quận 1 TPHCM (bscuong.com)

Lựa chọn bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm

Trong quá trình hành lâm sàng của bác sĩ, sai sót y khoa là điều không thể tránh khỏi. Dù vậy, khi Bác sĩ càng được đào tạo một cách bài bản, chính quy và nhiều nhiều kinh nghiệm điều trị, thì càng hạn chế được nhiều sai sót trong điều trị.

Lựa chọn Bác sĩ có trình độ chuyên sâu về niềng răng với nhiều kinh nghiệm là điều quan trọng bậc nhất khi điều trị các bệnh lý nói chung và điều trị sai khớp cắn, lệch lạc răng nói riêng. Một bác sĩ niềng răng giỏi nên thường xuyên cập nhật kiến thức mới, áp dụng kỹ thuật điều trị nhẹ nhàng, ít rủi ro cho bệnh nhân.

Đồng thời kiểm soát răng di chuyển, tái khám cẩn thận, toàn diện, lựa chọn những phương pháp tối ưu khi niềng răng mà lại đem lại cho khách hàng thoải mái, an tâm và tiết kiệm chi phí niềng răng tối đa.

Bác sĩ Cường với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực niềng răng, khám, điều trị và trực tiếp theo dõi rất nhiều ca lâm sàng. Bác không chỉ tích lũy được nhiều kiến thức từ những bậc giáo sư, tiến sĩ nổi tiếng trên thế giới mà còn rút ra được vô số những trải nghiệm trong quá trình hành nghề chỉnh nha.

Xem thêm: Tư vấn niềng răng miễn phí 5 QUY TẮC VÀNG Bác sĩ giỏi online (bscuong.com)

Bác sĩ Cường luôn chia sẻ, tậm tâm với từng bệnh nhân, thăm khám kỹ lưỡng. Trao đổi kế hoạch điều trị rõ ràng và áp dụng quy trình niềng răng chuẩn chỉnh, mang lại sự thoải mái và được rất nhiều bệnh nhân tin tưởng.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi nào liên quan đến niềng răng bị bật chân răng hãy để lại bình luận hoặc liên hệ trực tiếp cho Bác ở thông tin bên dưới.

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Cường chuyên khoa Răng Hàm Mặt

Nguồn tham khảo:

• The clinical efficacy of periodontally accelerated osteogenic orthodontics in patients with bone fenestration and dehiscence: a retrospective study | Head & Face Medicine | Full Text (biomedcentral.com)
• Increased cortical bone thickness enhances stability of orthodontic… | Download Scientific Diagram (researchgate.net)
• SciELO – Brazil – Gingival recession: its causes and types, and the importance of orthodontic treatment Gingival recession: its causes and types, and the importance of orthodontic treatment
• Is gingival recession a consequence of an orthodontic tooth size and/or tooth position discrepancy? “A paradigm shift” – PubMed (nih.gov)